Nói đến làng nghề truyền thống ở Cà Mau, có lẽ không ai không biết đến một nghề vốn đã tồn tại và nổi tiếng hàng mấy trăm năm qua, đó là nghề dệt chiếu. Không chỉ là quê hương của đồng lúa, vườn cây, làng quê trù phú, Cà Mau còn nổi tiếng với những địa danh một thời làm nghề chiếu như: chiếu Tân Duyệt Đầm Dơi, chiếu Tân Lộc Thới Bình… nhưng nổi tiếng nhất vẫn là chiếu Tân Thành Cà Mau. Bằng những nguyên liệu như: sợi lác, dây bố và khung dệt… những phụ nữ ở đây đã dệt nên những đôi chiếu bền, đẹp và tạo nên thương hiệu chiếu Cà Mau.
Từ những bụi lát mọc hoang trên những bãi đầm, người dân Cà Mau dệt nên những chiếc chiếu bền đẹp với họa tiết được dệt trực tiếp bằng những sợi lát nhuộm màu chứ không in như một số loại chiếu vùng khác
Dệt, đan chiếu thảm từ cây lát là nghề sản xuất thủ công có tiềm năng to lớn ở Cà Mau với lực lượng lao động sẵn có, cùng với nguồn nguyên liệu tại chỗ rất dồi dào là cây lát. Người dân ở đây hộ nào cũng có từ 1 – 2 khung dệt trở lên. Nghề dệt chiếu tuy thăng trầm vất vả nhưng người dân Tân Thành với nghề cha truyền con nối vẫn một lòng cần mẫn để tiếp tục duy trì và phát triển làng nghề truyền thống. Hàng năm các hộ ở đây sản xuất ra hàng triệu sản phẩm tiêu thụ khắp vùng đồng bằng sông Cửu Long và miền Đông Nam bộ.
Những sợi lác đầy màu sắc đã làm nên chiếc chiếu bông nổi tiếng ở Cà Mau
Nhuộm lác, một công đoạn quan trọng trước khi dệt chiếu
Đến Tân Thành bạn sẽ thích thú khi nơi này lúc nào cũng đầy màu sắc từ trong nhà ra ngoài ngõ bởi những sợi lát xanh, đỏ, vàng, trắng, tím… Thật thú vị nếu được tận mắt chứng kiến cảnh tất bật của những người thợ lành nghề từ già, trẻ, gái, trai bên khung dệt, cọng lát, sợi trân… để sản xuất ra những manh chiếu xinh xắn, đẹp mắt; cùng với đôi tay khéo léo của những người thợ nhuộm màu lát, in hoa văn, vành, viền… Nghề dệt chiếu đòi hỏi sự điêu luyện, tinh xảo và những bí quyết riêng để tạo ra những sản phẩm chiếu bền, đẹp…
Những sợi lác đầy màu sác tạo nên thương hiệu chiếu nổi tiếng Cà Mau.
Niềm vui bên những đôi chiếu thành phẩm
Theo bà Châu Thị Niệm, nghệ nhân đã theo nghề dệt chiếu 72 năm, nghề dệt chiếu Cà Mau hình thành từ hàng trăm năm trước, có nguồn gốc từ nước ngoài và truyền vào miền Nam vào khoảng thế kỷ 15, thời vua Lê Thánh Tông chiến thắng Chiêm Thành. Mặc dù có lúc bị cạnh tranh dữ dội bởi các loại chiếu ni lông ngoại nhập, nhưng chiếu Cà Mau vẫn âm thầm, bền bỉ tồn tại cho đến ngày hôm nay.
Bằng những nguyên liệu như: sợi lác, dây bố và khung dệt… đã làm nên chiếu Cà Mau nhuộm màu tươi thắm. Chỉ có sự khéo léo, chịu thương chịu khó của phụ nữ mới dệt nên những đôi chiếu bền, đẹp, tạo được thương hiệu chiếu Cà Mau nổi tiếng. Những đôi chiếu dệt từ miền sông nước Cà Mau đã vào tận chốn phòng riêng của mỗi gia đình, để tô điểm cho hạnh phúc đêm tân hôn bằng đôi chiếu “lẫy” chữ khéo léo, với lời chúc “Trăm năm hạnh phúc”.